Meisje van Yde-Noa
Inleiding
Het meisje van Yde was niet mijn eerste keus want ik wilde eerst de beeldenstorm doen.
Later vond ik het veel leuker om het meisje van Yde te doen want dan kon ik achterhalen
hoe het was om voor het jaar 0 te leven en het leek me wel een uitdaging. Toen ik hoorde
dat dat tijdvak nog niet gekozen was wist ik hoe laat het was ik zou het meisje van Yde gaan
doen en ik heb er heel veel zin in!
Wat weet ik al tekst
Toen ik een jaar of 9 was hoorde ik m'n ouders een keer praten over het meisje van Yde. Ik was daar heel benieuwd over maar m'n ouders wilde er niet zoveel over zeggen, toen heb ik wat opgezocht op internet. Eerst dacht ik dat ze een boerenmeisje was die in het moeras was gezakt. Maar op internet las ik dat ze was vermoord als offer. Ik zag een plaatje hoe ze er nu uitziet, helemaal zwart met een touw om haar nek daar schrok ik van. Ik had ook gehoord dat het in Drenthe was. Vroeger dacht ik dat ze bij het Hunnebed-volk hoorde maar dat is niet zo want die leefden veel eerder. Ik wist dat ze leefde in zo'n hele grote boerderij. Ik weet hoe dat eruit ziet want ik ben naar het Archeon geweest en daar kun je zien hoe mensen toen leefden.
onderzoeksvragen
1-hoe zag ze er uit?
2-hoe oud was ze toen ze stierf?
3-wat at ze?
4-waar is ze gevonden?
5-hoe ging ze dood?
6-hoe was haar leven?
7-waarom moest ze dood?
8-hoe ging het er aan toe in haar tijd?
9-waarom was ze half kaal?
10-hoe is ze bewaard gebleven?
Haar leven
Het zal er ongeveer zo uit hebben gezien haar leven was lang geleden dus heel anders dan nu. Zullen we haar voor het gemak Elva noemen? Dat betekent: bovenaards wezen, dat past wel bij haar! Ik zal jullie wat vertellen over haar leven: Er wordt in Drenthe bij het dorpje Yde een baby geboren. Het zal geen gewoon leven hebben. Het kindje zal maar 16 worden 1.40 lang. Dat zou een gewoon persoon van nu als kind zou 9/10 zijn met die lengte.
Wat ook in haar leven speelt is dat ze snel vermoeid is en dat is weer de schuld van haar kromme rug. Daarom doet Elva licht werk voor die tijd. Dan naar school. Nee, ho maar! Werken als klein kind, spelen maar Elva is geen klein kind meer. Alle dingen moet ze zelf maken dat kan wel maanden duren. Elva en haar tijdgenoten geloven dat er een tweede leven bestaat het Walhalla. Maar daarvoor moet je eerst de doden reis maken. En als je dat hebt doorstaan, kom je in het Walhalla. Daar zul je nooit ellende, armoede, honger en narigheid tegenkomen waarschijnlijk.
Zou Elva nieuwsgierig zijn geweest of een andere reden hebben gevonden.
Wat is het meisje van Yde?
Het meisje van Yde is een meisje dat ongeveer 2.000 jaar geleden dood ging. Door het veen is ze een soort mummie geworden, dat heet een veenlijk. In Nederland zijn 65 veenlijken gevonden. In Denemarken, Duitsland en Engeland zijn ze ook gevonden. Het meisje van Yde is in 1897 gevonden door turfstekers in het veen vlak bij het dorpje Yde. Toen ze werd gevonden lag er een eikenstam bij haar maar die is niet bewaard. Het meisje is niet helemaal heel, door de vondst werd ze beschadigt, en de bevolking nam stukken mee.
Waar en wanneer leefde zij?
Het meisje van Yde leefde zo'n 2.000 jaar geleden, vlak voor de komst van de Romeinen. Dat noemen we de ijzertijd. Het was een zwaar en onzeker leven. Hard werken, geen dokters (als je iets had (wond of lichaamsdeel) ontstoken ging je dood), gevaar van honger als de oogst of jacht mislukte. Je kon ook je worden aangevallen door andere stammen. Als mensen toen dingen niet hadden dan haalde ze het gewoon met geweld bij andere stammen.
Ze woonde in Drenthe dat zou je nu niet meer herkennen. Het was veel ruiger, er waren bossen, moerassen, veengrond,en heel veel beekjes. Er leefden veel meer dieren zoals: elanden, herten, reeën, wilde zwijnen. Er waren zelfs roofdieren zoals: wolven, lynxen en BEREN.
Hoe zijn wij dingen over haar te weten gekomen?
Het meisje van Yde en iedereen die hier toen leefde konden niet lezen en schrijven. Er zijn dus geen schoolschriften, diploma's of stukjes uit de krant. Ook zijn er geen filmpjes of foto's. Toch weten we best veel over hoe mensen toen leefden. Door opgravingen, en door verhalen van Romeinen en door de wetenschap.
Toen ze net gevonden was dachten mensen dat ze zo'n 600 jaar eerder had geleefd, toen zo'n 1500 jaar. In 1955 konden ze onderzoeken doen waardoor ze wisten dat ze tussen 200 en 500 na Christus hier leefde. Nu denken we dat ze tussen 54 voor Christus en 128 na Christus in het veen is gekomen; het einde van de IJzertijd en het begin van de Romeinse tijd. Ook heeft ze een gezicht gekregen (gezichtsreconstructie), is onderzocht wat er in haar maag zit en zijn er scans gemaakt van haar lichaam en kleding. Daarom weten we wat ze at, hoe haar gezondheid was en wat voor stoffen er gemaakt konden worden. Misschien weten we op een dag zelfs nog veel meer. Wanneer ze precies heeft geleefd en waarom zij dood moest.
Hoe zag ze eruit? Wat voor kleding werd er toen gedragen?
Als je haar nu zou zien liggen zou je eerder denken dat het een oud, donker mannetje is. Toch weten we dat het een meisje was en zelfs hoe ze eruit zag. Ze had lang blond haar en blauwe ogen. Haar lengte was 1.40m. dat paste goed bij haar leeftijd van 16 jaar. Dat zou nu een kind van 8, 9 of zelfs 10 zijn maar toen was het gewoon. Ze had scoliose (kromme ruggengraat) en waarschijnlijk was ze ook mank. Hoe we weten hoe haar gezicht er uit zag? Nou, ze hebben een gezichtsreconstructie gemaakt en zo weten we hoe ze er uit heeft gezien. Dat ze mank was en een kromme rug had weten we door scans. Haar enige kleding was een wollen mantel en een band om haar nek. Dat is de enige kleding dat gevonden is. Ze zou wel iets aan hebben gehad, een jurk of rok denken we, maar dat is niet zeker. Want plantaardige stoffen verdwijnen in veengrond.
Hoe leefde zij?
Jij leeft misschien met een vader of moeder of allebei of een broer(tje) of zus(je) en jij bent niet blij als je een kamer met hun moet delen. Maar het meisje van Yde moest met veel meer mensen delen: een opa en oma, heel veel broers en zussen, vader en moeder en de dieren (het vee). Het huis was in 2-en gedeeld, de boerderij en het woongedeelte. Het was er donker en rokerig dus je was veel liever buiten dan binnen. Je leefde vaak in een stam, we weten niet precies in welke stam zij zat.
Als kind moest je gewoon mee helpen en dan niet zo als jij doet: de afwas, tafeldekken, kamer op ruimen maar in die tijd moest je veel meer doen zoals: manden vlechten, pottenbakken, spinnen, voedsel verzamelen, het land bewerken en nog veel meer.
Wat voor godsdienst had zij?
De goden waren overal in de natuur en regelden alles. Ze waren niet altijd aardig.Als je iets heel graag wilde moest je iets aan de goden geven, een offer. Sieraden, wapens of een dier. Als er iets heel ergs was dan kon een mens geofferd worden. Soms waren het mensen die gestraft werden maar het kan ook dat ze aangewezen werden of dat ze zelf wilden. Waarom het meisje van Yde werd gekozen weten we niet.
EXTRA
Mijn verhaal
Hallo, ik ben het meisje van Yde. Ik heet zo omdat ik in 1897 gevonden ben in het veenvlak bij Yde. Mijn echte naam weet niemand omdat het nergens is opgeschreven. Zelf weet ik het ook niet meer. Dat is niet zo raar omdat ik 2000 jaar geleden leefde. Toen ze mij uit het veen haalden, had ik een donkere kleur en roodachtig haar. Dat is gekomen door het veen. Toen ik leefde was ik blond met blauwe ogen. Ik was 1.40 m lang en had een kromme rug. Ik liep mank en ik was 16 jaar toen ik stierf. Ik leefde in een klein dorpje van zo’n vijf boerderijen. De boerderij was in tweeën gesplitst. Een deel voor het vee en een deel voor mij en mijn broers en mijn zussen en mijn ouders en mijn grootouders.
Als je net als ik zo’n 2000 jaar geleden leefde in een Germaanse stam, dan was het leven hard. Er waren geen winkels, geen restaurants. Als je niet voor eten zorgde en de jacht mislukte, had je honger. Er waren geen dokters of ziekenhuizen. Aan iets kleins als een ontsteking kon je al doodgaan. Andere stammen konden je aanvallen en je spullen afpakken. Misschien vind je het vervelend om je kamer op te ruimen. Of af te wassen. Ik moest het land bewerken, het vee verzorgen, garen spinnen, manden vlechten, eten koken en nog veel meer.
Onze goden waren heel belangrijk. Ze bepaalden alles. Het was belangrijk dat ze je hielpen. Als je ze iets gaf, dan hielp dat. Bijvoorbeeld sieraden, wapens of een dier. Dat liet je dan achter in het veen, het moeras of bij water. Dat waren speciale plekken waar contact met de goden mogelijk was. Bij een heel groot ongeluk was een groot offer nodig. Een mensenoffer. Ik was zo’n offer. Door mij te offeren wilden ze de Romeinen. Waarom ik het offer werd? Ik weet het niet meer. Misschien had ik straf of werd het bepaald door het lot. Misschien wilde ik zelf wel. Of kwam het doordat ik mank was en scoliose had? Ik weet het niet meer. Wat ik al zei; het is 2000 geleden gebeurd.
Groetjes,
Elva (ander woord voor buitenaards wezen)
Bronnen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Meisje_van_Yde
https://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20101215_offeraandegoden01
https://www.surfspin.nl/meisjevanyde.html
https://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/Yde
https://www.histotheek.nl/index.php/jagers-a-boeren-menutijdvakken-66/772-meisje-van-yde-terug
Kinderen van Nederland
Jan Paul Schutten 2008